Tekengebied 1
Elk boek heeft een verhaal
Compact schrijven

Compact schrijven

Schrijftip

Willem Elsschot leert ons compact schrijven.

In de jaren ’20 en ’30 van de vorige eeuw schreef de Vlaamse romanschrijver en dichter Willem Elsschot zijn bekendste werken: Lijmen/Het been en Kaas. Hij staat bekend om zijn simpele en compacte schrijfstijl. Hij gebruikte geen woord teveel. Kunnen wij nu nog wat van Elsschot leren?

Elsschot was niet alleen romanschrijver en dichter, maar ook reclameman. Misschien was dat wel de reden waarom hij in zijn teksten altijd zo kort en bondig was. In ieder geval heeft hij zijn naam gegeven aan een verzameling regels voor een toegankelijke schrijfstijl:

1. Vermijd de passieve taal en lijdende vorm:

De deur werd opengedaan door een blonde, struise dame.
Een struise dame opende de deur.

2. Vermijd het woord ‘men’

Men verbaasde zich over de briesende preek van de dominee.
De kerkgangers verbaasden zich over de briesende preek

3. Vermijd zoveel mogelijk het gebruik van hulpwerkwoorden als zouden, kunnen en hebben

Als de man wat beter had opgelet, zou hij kunnen hebben geweten dat…
De man had niet goed opgelet en daarom kon hij niet weten dat…

4. Schrap formele, ambtelijke en zogenaamde ‘boekentaal’ en vervang dit door spreektaal:

Formeel/ambtelijk/Boekentaal Spreektaal
aanschouwen zien
plaatsnemen gaan zitten
tevens ook
geschieden gebeuren
derhalve dus
thans nu
bevroeden zich indenken
doch maar
wederom weer
ofschoon hoewel
nimmer nooit

5. Maak nietszeggende uitdrukkingen concreet

Bijvoorbeeld: af en toe, bij benadering, diverse, doorgaans, min of meer, mogelijks, over het algemeen, tot op zekere hoogte, waarschijnlijk of wellicht.

6. Vermijd een dubbele ontkenning:

Het is niet onwaarschijnlijk dat…
Het is waarschijnlijk dat…

Lees of bekijk ook:
Vijf vragen om te bepalen of je verhaal levensvatbaar is.
Schrijfdiscipline: zo vind je tijd om te schrijven.
Een autobiografie schrijven: hoe begin je?
Waarom een boek een zwaai geeft aan het ondernemerschap.

Meer weten over het schrijven van een boek? Download mijn gratis ebooks:
‘In vijf stappen naar een commercieel succesvol boek’.
‘Je levensverhaal schrijven in acht stappen’.

Reactie

Het was bijzonder verhelderend om bij Hedwig de kickstart cursus ‘informatief schrijven’ te volgen. In een dag heb ik veel geleerd over het maken van een schrijfplan en een publicatievoorstel.
Hansje van Etten